Çocuklara kitap okumanın çocuklar üzerindeki etkileri nelerdir?

Çocuklara kitap okumanın çocuklar üzerindeki etkileri nelerdir?

Çocuklara kitap okumanın çocuklar üzerindeki etkileri nelerdir?

Tülay Özer

Tülay Özer

Resimli kitaplara birlikte bakmak ve okumak çocuğun özellikle düşünme yeteneğininin gelişmesini destekler. Okurken yapılan konuşmalar ve kitapta yer alan nesnelerin elle gösterilmesi ve isimlendirilmesi sayesinde çocuğun dil yeteneği teşvik edilir ve aynı biçimde çocuğun kelime hazinesi de gelişir. Bu ideal ortamın yerini hiç bir zaman televizyon veya CD gibi diğer medya araçları alamaz, çünkü bunların hiçbirisi çocuklara soru sorma olanağı vermez veya bilginin nasıl ve ne kadar zamanda görüleceğini veya işitileceğini daima kendileri belirlerler. İnsanlarla konuşmak dili öğrenmenin en kolay ve en iyi yoludur. Özellikle kitap okurken okuyan kişinin, çocuğun özel ihtiyaçlarını dikkate alması ve çocuğun gündelik hayatı ile bağlantı kurması gerekir. Bu şekilde kitap okuma anı anne ve baba ile çocuk arasında canlı bir alışverişe dönüşür. Çocuk kitaplarının düzenli olarak okunması çocuğun tek başına okumaya geçişini de kolaylaştıracaktır.

Anne veya baba, nine veya dede ya da kardeş olmanızdan bağımsız biçimde: Çocuğa kitap okuma anında kitabı okuyan kişi çocuğun bunu anlamasına özen göstermelidir. Bu kişi çocuğun sorularına yanıt vermeli ve kitabın resimlerine bakmasına fırsat vermelidir. Önemli olan çocuğun kitap okuma eylemine aktif bir biçimde katılmasının sağlanması, çocuğun görüşlerini belirtmesine fırsat verilmesi ve çocuğun çekinmeden öykü hakkında
görüş bildirmesinin sağlanmasıdır. Bu şekilde kitap okuma eylemi ortak bir anıya dönüşür, bu anı çocuğun dil becerisini, dinleme kabiliyetini ve zihinsel gelişimini teşvik eder.

Kendilerine kitap okunan çocuklar daha konsantre biçimde dinlemesini öğrenirler.
Başkalarına kulak vermesini öğrenen çocuklar, dinledikleri şeyler üzerinden daha
kolay anlaşabilirler, hafızalarını ve kelime hazinelerini geliştirirler. Ayrıca hayal
güçleri ve yaratıcılıkları da gelişir. Bu kendi başına okumak için bir ön koşuldur.

Çocuklara kitap okumak için öneriler

• Sessizlik anı kitap okumak için en uygun andır. İdeal olanı çocuklara kitap okumayı bir alışkanlık haline getirmenizdir, örneğin her gün aynı saatte olması gibi.
• Rahat ve sessiz bir ortam kitap okuma üzerinde olumlu etki yapar.
• Çocuklar sabırsız olabilirler. Çocukların aradaki sorularına yanıt vererek onların da hikâyeyle bütünleşmelerini sağlamış olursunuz.
• Çocuklar okunacak kitabı kendileri seçtikleri zaman onlara değer verildiğini düşünürler.
• Çok sık okunan kitaplar okumayı rutin hale getirmeyi sağlar. Kitap okuma işlemi sırasında çocuklar ile değişime gidin, bu değişiklik okuma ritmini de etkileyecektir.
• En iyisi sizin de hoşunuza giden kitapları okumanızdır. Bu şekilde kitap okumak size de keyif verecektir. Çocukların sizin pek de sevmediğiniz, ama kendilerinin tercih ettikleri bir kitabın okunmasını istediklerinde, onların bu isteklerini yerine getirmeniz yerinde olacaktır. Ancak bu kitabın sizin için bir sorun teşkil ettiğini vurgulayın ve çocuklara kesin bir dille niçin özellikle bu kitabın okunmasını istediklerini sorun.
• Arada ve daha sonrasında birkaç çift laf etmek için vakit ayırın.
• Spontane okuma keyif verir.

Dinleme ve anlatma ile ilgili öneriler

• Anne ve babanın dil açısından çocuklara örnek olmaları önemlidir. Çocuklar konuşma tarzlarında anne ve babaları taklit ederler; aynen kendilerine örnek aldıkları kişi gibi doğru ve tam cümleler halinde konuşur, onlar gibi dikkatlice dinler, konuştukları kişilere kulak verir ve onun konuşmasına izin verirler.
• Çocuklarınızla oynarken bol konuşulması gereken oyunlar oynayınız.
• Çocuklarınıza detaylı yanıtlar vermeleri gereken sorular yöneltiniz.
• Onlarla birlikte sırayla değişerek okuyup okurken kafiyeler bularak veya parmak oyunları oynayıp çocuk şarkıları söylerken çocuğunuzun konuşmaktan keyif almasını sağlayınız.
• Çocuklar kendi görüş ve fikirlerini paylaşmaktan pek hoşlanırlar.
• Biraz temkinli bir sorgulama çocukları anlattıklarını sürdürmeye motive eder.
• Kendi ifadenizi doğru biçimde tekrarladığınızda çocuklar yaptığınız düzeltmeyi olumlu anlamda alacaklardır.
• Birbirinize bir şeyler anlatmak için evinizin içinde ve dışında rahat ve sessiz yerler arayıp bulun (örneğin oturma odasındaki koltuk, bahçedeki şezlong gibi).

Kaynak: Dreiklang - Anne ve babalar dinliyor - konuşuyor - çocuklarına kitap okuyorlar.

 


Sizden Gelenler
Yayınlanması için gönderdiğiniz yazılar [Yazar]