Çocuklar Neden Saldırganlaşır?

Çocuklar Neden Saldırganlaşır?

Çocuklar Neden Saldırganlaşır?

Tülay Özer

Tülay Özer

Davranış bozuklukları genellikle çocukların ruhsal ve bedensel özelliklerine bağlı olarak, yaşadığı iç çatışmaları davranışlarına aktarmasıyla ortaya çıkar. Davranış bozuklukları; çocukların anne-babasının ya da çevresindeki diğer insanların dikkatini çekme isteği, anne-babaya karşı güç kazanma ya da onlardan intikam almaya çalışması, çocuğun özgüveninin eksik olması, ilgi ve sevgi yoksunluğu, yanlış anne-baba tutumları, aile içi iletişimin yetersiz olması, aile içinde yanlış disiplin uygulamaları vb. sebeplerden kaynaklanabilir.

Çocuklarda sık görülen davranış bozukluklarından birisi de saldırganlıktır. Bazı çocuklar davranışlarıyla saldırganlıklarını açıkça sergiler. Çocuk akranlarına ya da çevresindeki diğer insanlara vurur, tekme atar, bir şeyler fırlatır. Etrafındaki insanlara fiziksel zarar verir. Bazı saldırgan çocuklar ise etrafındaki insanlara fiziksel zarar vermez; ancak düşmanca oyunlar oynayarak, oyuncakları kırarak saldırganlığını ortaya çıkarır. Çocuğun sergilediği bu davranışları ne sıklıkla yaptığı ve ne düzeyde olduğu çok önemlidir. Küçük çocukların büyük bir kısmında bu tarz hareketler gözlenebilir; ancak çocuk bu davranışları sürekli ve yineleyerek sergiliyorsa, bulunduğu ortamlarda özellikle arkadaşlarına karşı saldırgan davranıyorsa bu davranışların aile tarafından dikkate alınması gerekir.

Saldırgan çocuklar genel olarak öfkesini yenmekte güçlük çeker. Çevresindekilerle ilişkileri gergindir ve geçimsiz olurlar. Sürekli kavga çıkarıp etrafına zarar verirler. Okulda ve evde devamlı problem çıkarır, çıkardığı problemlerden dolayı aldığı cezalardan etkilenmez ya da çok kısa süreli etkilenir. Erkek çocuklarda kız çocuklara göre daha fazla görülen saldırganlığın oluşmasının çeşitli nedenleri vardır. Özellikle aile içinde çok şiddetli cezalar alan, hor görülen, yaptığı hiçbir davranışı anlayışla karşılanmayan, anne-babadan ya da diğer yetişkinlerden devamlı dayak yiyen çocuklar saldırganlık gösterirler.

Anne-babadan başka aileyle birlikte yaşayan diğer bireyler ya da akrabalar ve okul ortamında bu tarz davranışların var olması saldırganlığın oluşmasına neden olabilir. Saldırgan davranışların anne-baba tarafından ödüllendirilmesi ve onaylanması da çocuğu saldırganlığa iten nedenlerden biridir. Özellikle erkek çocukların akranlarıyla kavga etmesi ve karşıdakini dövmesi geleneksel kültürde onay görür. “Çocuğum ezilmesin” düşüncesiyle akranlara yönelik bu tarz saldırgan davranışların aile tarafından onaylanması saldırganlığı körükler.

Medyanın etkisi ve saldırganlık

Çocuklar televizyonda, gazetelerde, internette ve bilgisayar oyunlarında gördükleri şiddet sahnelerinden etkilenmektedir. Kitle iletişim araçlarında gösterilen şiddet sahneleri çocukları olumsuz etkilemektedir. Bu tarz görüntülere maruz kalan çocuklarda saldırganlıklar artmakta ya da çocuk kendisine bir karakteri model alıp, o karakterin yaptığı saldırgan davranışları sergileyerek çevresine zarar verebilmektedir. Özellikle çalışan anne-babaların çocukları evde rahatça, istedikleri programı seyredebilmektedir. Çocukların bu yaşta gerektiğinden çok televizyon seyretmeleri çocukların sağlıklı gelişmelerine engel olmakla birlikte, anne-baba tarafından takip edilemeyen programları izlemesine de neden olmaktadır. Günün herhangi bir saatinde çocukların yaş ve gelişim düzeylerine uygun olmayan programlar televizyonda yayınlanmakta ve çocuk bunlarla karşı karşıya kalmaktadır. Çocuklar saldırgan davranışları ne kadar çok izlerse bunun o kadar normal ve kabul edilebilir olduğunu düşünmektedir. Televizyonlarda yayınlanan ve birçok kişinin ilgisini çeken dizilerde şiddet ve saldırganlığın özellikle aile tarafından normal karşılanması ve dizilerdeki karakterlerin çocuklar tarafından kahramanlaştırılması saldırganlığı körüklemektedir. Çocuklarda saldırgan davranışları etkileyen diğer önemli bir faktör de savaş oyunlarıdır. Daha çok erkek çocukların bağımlılık düzeyinde ilgi gösterdiği savaş oyunları çocukların bilinçaltını etkilemekte ve çocuklar bu oyunlardan fazlasıyla zevk almaktadır.

OYUNDA ACI HİSSEDİLMEZ!

Aileler, çocukların şiddet ve saldırganlık içeren oyunlardan zevk almalarına dikkat etmelidir. Bilgisayar oyunlarında şiddete maruz kalanların, öldürülenlerin acısı, çocuklara yansıtılmadığı için çocuklar şiddetin ve saldırganlığın kullanılmasının zararları hakkında bilgi sahibi olamazlar. Ayrıca bilgisayar oyunlarında çocuğun uygulanan şiddete ya da saldırgan davranışlara aktif katılımı ve bundan zevk alması söz konusudur. Ailelerin bu konuda çok hassas olması ve çocuklarının bu oyunlardan ne derece etkilendiğine dikkat etmeleri şarttır.

Ebeveynler ne yapabilir?

* Anne-babalar kesinlikle çocuklara güzel davranışlarıyla model olmalıdır.

* Çocuk saldırgan bir davranış sergilediğinde uygun bir dille uyarılmalıdır.

* Çocuğun saldırgan davranışları kesinlikle dayakla ya da fiziksel cezalar uygulanarak önlenmeye çalışılmamalıdır.

* Anne-baba çocuğun bulunduğu ortamlarda kavga etmekten ya da sert tartışmalara girmekten kaçınmalıdır.

* Çocuğa yeterli derecede ilgi ve sevgi gösterilmelidir.

* Çocuğun televizyonda ya da diğer kitle iletişim araçlarında şiddet ve saldırganlık içeren görüntüleri izlemesi engellenmeli ve bunları model almasına izin verilmemelidir.

* Çocukların içlerindeki enerjiyi boşaltabilecekleri ya da saldırganlığını yöneltebileceği uygun ortamlar hazırlanmalıdır. Bir parkta koşma, çeşitli sporlarla uğraşma, oyuncak tahtalara çivi çakma vb.

* Çocuğunuzun olumlu ve beğendiğiniz davranışlarını ödüllendirin.

* Aile içi disiplin uygulamalarında ve ev kurallarında tutarlı olun.

* Çocuğunuzu bu tür davranışların öğrenildiği ya da yapılmasının normal karşılandığı ortamlardan ve bu tür davranışlar sergileyen arkadaşlardan uzak tutun.

Recep Uysal
Rehber öğretmen


Sizden Gelenler
Yayınlanması için gönderdiğiniz yazılar [Yazar]