5 veya 6 yaşına kadar (işlemsel öncesi dönem sırasında) çocuklar neden olduğu zararın miktarından dolayı bir eylemin yanlışlığını değerlendirirler.

Bu yaştaki çocuklar bariz bir şekilde ahlak dışı davranışlar eğer ceza veya belirleme şansı yoksa haklı olarak yürütülebildiklerine inanırlar.

Yaklaşık 7 yılda çocuklar somut işlemsel devreye geçtiklerinde hem eylem hem de eylemi yapanın niyetlerinin sebep olduğu zararın miktarına dayanılarak bir eylemin yanlışlığını yargılarlar.

Bir eylemin ahlaki derecesi eylemi gerçekleştirenin iyi davranım kurallarına uyduğu derecede yargılanır.

Fakat, kurallar keyfi ve müzakere edilmiş sosyal sözleşmeden çok sert ve kesin olarak görülmektedir.

Yaklaşık 10 yaşında, çocuklar formel işlemler dönemine girerken, belirli bir eylemin yanlışlığını değerlendirmek için kullanılan esas kriter eylemi yapan kişinin dürtüleridir.

Kurallar bir eylemin ahlaklılığını yargılama esası olarak görülür ve bu kurallar faydalı sosyal adetler olarak görülürler.

Çocukların ödülleri paylaştırmadaki adaleti artan bilişsel olgunluk ile gelişir. 4 yaşına kadar çocuklar bir takım görevini tamamladıklarında, kendilerine bir takım ödülü verilip onu bölüştürmeleri istenirse kendileri için takıma verilen ödülün çoğunluğunu tutmaya meyillidirler. 5-6. yıllarında, tüm takım üyelerine eşit ödüller vermeye meyillidirler ve 7 yaşından sonra ödülleri verim ile ilişkilendirirler.

Ahlaki ikilemlerin muhakemesinde cinsiyet farklılıkları vardır.

Kızlar, şahsi münasebet içinde yükümlülüklerini yerine getiren ahlaki davranış biçimini sergilerken, erkekler toplum kabul edilmiş toplum kurallarına uyduğu derecede bir eylemin ahlaklılığı hakkında yargılarını temellendirmeye meyillidirler.

Olgun ahlaki yargılarda bulunma kapasitesi ille de bu yargıların işbirliği, paylaşım ve yardım gibi toplum yanlısı davranış ve ahlaki davranımda ifade bulacağı anlamına gelmez.

Ahlaki davranış iyi davranımın içselleştirme standartlarına dayanmaktadır. Ahlaki davranış geliştirme standartları içselleştirmek için uygun ebeveynlik koşulları aşağıdaki unsurları içerir.

• Samimiyet ve iletişiminde barındırıldığı ebeveynler ve çocuklar arasında sağlam ilişki
• Ahlaki standartları eyleme geçiren açık kurallar
• Yaptırımların tutarlı kullanımı
• Öfkeye neden olan fiziksel ceza yerine, kaygıya neden olan onaylamadan vazgeçme
• Muhakeme ve açıklamanın kullanılması
• Yaşa-uygun sorumluluk verme
• Kendini ifade etme toleransı