Erken Müdahale, elverişsiz bir durum geliştirme riski olan, olduğu tespit edilen, gelişimini etkileyen özel bir ihtiyacı olan okul çağındaki ya da daha küçük çocuklara uygulanır. Erken Müdahale, bu durumun etkilerini böyle çocuklar ve aileleri için azaltmayı amaçlayan servis sağlamayı içerir. Erken Müdahale, iyileştirici veya doğal olarak önleyici olabilir—var olan gelişimsel problemi iyileştirici veya oluşumunu önleyici.
Erken Müdahale yalnız çocuğa odaklanabilir veya çocuk ve ailesine birlikte de odaklanabilir. Erken Müdahale programları merkez-temelli, ev-temelli veya ikisi birlikte olabilir. Servisler, kimliklendirme—okulda veya hastanede gösterme ve diğer servislere sevk etme- teşhis ve doğrudan müdahale programları için. Erken müdahale doğumla okul çağı arasında herhangi bir zamanda başlayabilir; ancak mümkün olduğu kadar erken başlaması için bir çok sebep vardır.
Eğer sizin çocuğunuzun veya bakmış olduğunuz çocuğun diğer çocuklar gibi gelişmediğini veya gecikmiş olabileceğini düşünüyorsanız bir uzmana danışmakta yarar vardır.
İstisnai çocuğa müdahale için bir kaç tane birincil neden vardır: çocuğun gelişimini arttırmak, aileye destek, yardım sağlamak ve çocuğun, ailenin topluma yararını maksimum seviyeye yükseltmek.
Çocuk gelişim araştırması insan öğrenme hızını saptamıştır ve gelişim okul öncesi çocuklarda çok hızlıdır. Müdahalenin zamanı bilhassa önemli olmaktadır. Eğer, en iyi öğretilebilir zaman ve aşamalar dikkate alınmazsa, çocuk ileriki zamanlarda belirli becerileri öğrenirken zorluk yaşar. Karnes ve Lee( 1978) demişlerdir ki “ sadece erken kimliklendirme ve uygun programla çocuklar potansiyallerini geliştirebilirler.”
Erken müdahale servislerinin ailenin ve bebeğin veya çocuğun kardeşlerinin üzerindeki etkisi büyüktür. Çocuğun ailesi sık sık hayal kırıklığına uğramış, sosyal yalnızlık, stres yüklü, engellenmiş, çaresiz hisseder. Çocuğun birikmiş stresi ailenin refahını etkileyebilir, çocuğun gelişimini etkileyebilir. Erken müdahale, ailelerin kendilerinin ve çocuklarının tutumlarını geliştirerek, bilgilerini ve çocuğa öğrettikleri becerileri geliştirerek sonuçlanabilir. Doğuştan yetenekli okul öncesi çocukların aileleri aynı zamanda erken müdahaleye ihtiyaç duyarlar, bu şekilde çocuğun ihtiyacı olduğu destekleyici ve geliştirici çevreyi çocuk için sağlayabilirler.
Erken müdahalenin üçüncü nedeni ise topluma maksimum yarar sağlayacak olmasıdır. Çocuğun artmış gelişimsel ve eğitimsel kazancı ve azalmış bağımlılığı, ailenin çocuğun artmış yeteneğiyle baş etmesi ve muhtemelen çocuğun ona uygun olarak artmış katılımı danışmanlık merkezlerindeki psikologlar sayesindedir.
Erken Müdahale Gerçekten Etkili Midir?
Yaklaşık olarak 50 yıllık bir araştırmadan sonra, kanıt—hem nicelikseldir (veri temelli) ve hem de nitelikseldir (ailelerin ve öğretmenlerin raporları)-- erken müdahale çocuk için gelişimsel ve eğitimsel kazançları arttırır, ailenin işlevselliğini geliştirir ve toplum için uzun dönem faydalar sağlar. Erken müdahale çocukta şu sonuçları doğurur: (a) daha az özel eğitime ve hayattaki diğer kolaylaştırıcı servislere daha az ihtiyaç duyma; (b) daha az aynı seviyede kalma; ve (c) bazı vakalarda müdahaleden sonra elverişsiz olmayan sınıf arkadaşları arasında ayırt edilemez durumda olma.
Dezavantajlı ve doğuştan yetenekli okul öncesi çocuklar da erken müdahaleden yararlanabilirler. Ypsilanti Perry Okul öncesi projesine katılan dezavantajlı çocukların uzun dönem verileri gösterdi ki bir hayli önemli kazanımları 19 yaşında da sürdürdüler. (Berrueta-Clement, Schweinhart, Barnett, Epstein, Weikart, 1984). Bu çocuklar, daha çok okulla ilgili konuları üstlenebiliyorlar ve bir çoğu liseyi bitirebildiler ve ikincil programlara devam edebildiler. Okumada, aritmetikte, dil başarı testlerinde tüm sınıf seviyelerinde başarı kazandılar; lisenin sonuna kadar özel eğitim ihtiyacında % 50 oranında bir azalma oldu; ve okul dışında daha az anti sosyal veya kabahatli davranışlar gösterdiler. Karnes (1983) doğuştan yetenekli çocuğun bekleneni becerememesi erken kimliklendirme ve uygun programla önlenebilir diye bir iddiada bulundu.
Erken Müdahaleye Eklenebilecek Kritik Özellikler Var Mıdır?
Etkili erken müdahale programının kritik özelliklerini belirlemek için çok az bir girişim varken, bir çok çalışmada bulunan en fazla etkililirliğin rapor edildiği çok az etken (faktör) mevcuttur. Bu program özellikleri şunları içerir: (a) müdahale zamanındaki çocuğun yaşı (b) ailenin katılımı ve (c) program örneğinin yapısının yoğunluğu ve miktarı.
Bir çok çalışma ve literatür eleştirileri müdahale ne kadar erkense, etkililirlik de o kadar fazladır diye rapor etmişlerdir. Doğumdaki müdahaleyle veya bozukluğun teşhisinden veya yüksek risk faktöründen sonra, gelişimsel kazanımlar daha fazladır ve olası bir gelişimsel problem azalmıştır (Cooper, 1981; Garland, Stone, Swanson, ve Woodruff, 1981; Maisto and German, 1979; Strain, Young, and Horowitz, 1981).
Ailelerin katılımı çocuğun tedavisinde çok önemlidir. Veriler gösteriyor ki, hem elverişsiz çocukların hem de okul öncesi doğuştan yetenekli çocukların aileleri çocukların özel ihtiyaçlarıyla başa çıkabilmeleri için desteğe ve beceriye ihtiyaç duyuyorlar. Aile müdahale sonuçları; (a) evde çocuğun programını tamamlamak için ailenin yeteneğini; ve (b) azaltılmış stresin ailenin sağlığına iyi olması yönünde yardımcı olduğunu içeriyor. Bu iki etkende çocukla olan programın başarısında önemli bir rol oynuyor (Beckman-Bell, 1981; Cooper, 1981; Garland ve diğerleri, 1981; Karnes, 1983; Lovaas and Koegel, 1973; Shonkoff ve Hauser-Cram, 1987).
Psikolog [Yazar]