Çocuklarımızla oyun oynarken nelere dikkat etmemiz gerek?
- Çocuğunuzla oyun oynarken dikkatinizi çocuğunuza verin. Sizin dikkatinizi dağıtacak şeylerden uzaklaşın ki çocuğunuz sizin onunla ilgilendiğinizi ve onunla birlikte o anı yaşadığınızı hissedebilsin.
- Günde yarım saat bile çocuğunuzla oyun oynamanız çocuğunuzda paha biçilmez bir an olarak kalacaktır.
- Çocuğunuzla oyun oynarken onun yaşına ve gelişimine uygun hayal gücünü ve yaratıcılığını destekleyecek oyunlar oynamalısınız. Hatta çocuğunuzla oyun oynarken kendi belirlediğiniz oyunla değil de hangi oyunu oynayacağınızı çocuğunuzun seçmesini istemelisiniz. Bu şekilde çocuğunuzun ilgisinin ve isteklerinin hangi yönde olduğunu kolay bir şekilde takip etme fırsatı yakalamış olursunuz.
- Çocuklar oynadıkları oyunları tekrar tekrar oynamak isterlerse onlara karşı çıkmayın. Çünkü çocuklar bir şeyleri tekrar ederek öğrenmiş olurlar.
- Çocuğunuz yeni oyun ve oyuncakla oynamaya başlamadan önce ona nasıl oynandığını gösterin. Sonrasında ise çocuğunuzun kendisinin yapmasına fırsat verin onu cesaretlendirin. Çocuğunuz bir oyun oynarken ona (yanlış yaptın bu böyle oynanmaz yere atma oyuncaklarını) gibi müdahalelerde bulunmayın. Bırakın kendisinin hayal gücünü kullanarak, bir şeyleri keşfetmesine fırsatlar tanıyın.
Şimdide gelin bu konuyu birkaç başlık altında ele alalım.
Hayal gücü ya da taklide dayalı oyunlar oynayarak duyguları anlamayı öğrenmesini teşvik edelim.
- Çocukları taklit oyunlarına teşvik etmek onları hayal güçlerini geliştirmek, yaratıcı düşünme ve hikaye anlatma becerisini geliştirmek için ve bunlarla birlikte çocuklarda duyguları düzenlediği ve paylaştırmayı öğrettiği içinde faydalıdır.
- Bütün sağlıklı çocuklarda taklit oyunlarını 3 yaşından sonra yapmaya başlarlar. Hatta bu durum 18 aylığa kadar düşebilir. Birde hayali arkadaşları vardır. Çocukların 4 yaşından itibaren hayali arkadaşları olur ve onlarla kendi başlarına oyun oynarlar. Çocukların hayali arkadaşları olması onların pek çok sosyal, duygusal ve zihinsel beceriler kazanmalarına yardımcı olur.
- Oyuncaklar ya da evdeki farklı eşyalar zamanla çocukların hayallerindeki (şatolara, animasyon karakterlerine vb) şekillere dönüşmesine izin verin. Bu tür oyunlar çocukların neyin gerçek neyin hayal olduklarını anlamalarını sağlar. Hatta taklit oyunları çocukların başkalarının yerlerine geçmesi onları taklit etmeleri kolay bir şekilde empati kurmalarını sağlar ve taklitini yaptığı kişinin neler hissettiğini kolay bir şekilde anlamasına yardımcı olur.
- Çocuğunuz kendi başına sessiz bir şekilde oyun oynarken genel olarak ebeveynlerin de çocukları sessiz oyun oynarken başka işlerini kolay bir şekilde halledebileceklerini düşünürler. Böyle davranarak çocuğunuzun sessiz oyun oynamasını takdir ettiğinizi göstermemiş olursunuz. Bu durumda ise çocuklar sessiz oynarken kimse benimle ilgilenmiyor, beni kale almıyorlar, görmezden gelindiğini hisseder ve sadece gürültü çıkardığında ya da dikkat çekmek istediğinde bilinçli bir şeyler yapıp ebeveynlerinin dikkatini kendileri üzerine topladıklarını düşünürler.
- Çocuğunuzun düzgün ve sessiz bir şekilde oyun oynama düzenini taktir edip ebeveynleri olarak aktif oyunlarına katılmalısınız. Eğer oyuna ilgi gösterirseniz çocuğunuz dikkat çekmek için ses ve gürültü yapmayacaktır tam tersine sizinle geçirdiği vakitlerin çocuğunuzun gelişimi için çok büyük katkılar sağlayacaktır. Araştırmalara göre çocuğuyla düzenli bir şekilde oyun oynayan ebeveynlerin kendilerine özel vakit ayırmaya daha çok fırsat yakaladıkları ortaya konulmuş.
Çocuğunuzun problemleri kendisinin çözmesine fırsat verin.
- Ebeveynler olarak çocuklarımız oyun oynarken onların nasıl oynaması gerektiğine fazlaca karışarak çocukların kendi başına oyun oynayacağını öğrenmesini zorlaştırırız.
- Ebeveynlerin çok fazla yardım etmesi veya bir işin hepsinin kendilerinin yüklenmesi çocukların ileride ebeveynlere karşı bağımlılığı arttırıyor.
- Çocuğunuzla oyun oynarken siz ebeveynler olarak oynadığınız oyunları ben yapayım yerine beraber yapalım diye dememiz gerek Oynadığınız oyun da size ihtiyacı olanı kadar yardım edin ve oynadığı oyundaki sürekliliğini devam ettirebilmek için çocuğunuzu övün.
Açıklayıcı yorumlar yapın.
- Ebeveynler çocuklarla oyun oynarken birçok soru sorarlar. Soru sormalarında ki amaçta çocukların yaptıkları şeyleri ne kadar bilgisi var ve daha çabuk yaptıkları şeyleri öğrenmelerine yardımcı olduklarını düşünürler ama yanılırlar Ebeveynler çocuklarına bu tarz sorular sorarak çocukların kendilerini kapatmalarına ve sesiz sakin bir çocuk haline gelirler.
- Çocuğunuzla oyun oynarken siz ebeveynler olarak oyunla alakalı cümleler kurarsanız yani (çayın güzel olmuş, hadi evi kuralım) gibi cümleler kurarsanız bir süre sonra çocuğunuzda sizi taklit etmeye ve çocuğunuzun dil gelişimi göstermeye başlayacaktır.
- Eğer açıklayıcı yorumlar kurarsanız çocuğunuzun bir süre sonra bundan zevk aldığını ve mutlu hissettiğini göreceksinizdir. Ayriyeten bu yöntemle birlikte çocuğunuzun kelime hazinesi de artacaktır.
- Çocuğunuzun fikirlerini ve yaratıcılığını övün ve cesaretlendirin
- Ebeveynler olarak çocuğunuzla oyun oynarken çocuğunuzun yaptığı hatalara ya da yanlış şeylere karşı çocuklarınızı yargılamayın, kızmayın, bağırmayın, en önemlisinde çocuklarınızı korkutmayın. Önemli olan ne yaptığı değil çocuğunuzun hayal gücünü kullanarak ortaya ne çıkarttığı dır.
- Çocuğunuzun fikirlerini, yaptığı davranışlarını, düşüncelerini övmenin yollarını bulmaya çalışın.
- Ayriyeten çocuğunuzun hayal kurma becerisini, kararlığını, motivasyonunu, odaklanmasını, iş birliği gibi yönlerini övmeye çalışın ki çocuğunuzun bu konularda kendine güveni gelsin ve daha öz güvenli daha rahat bir şekilde yapabilsinler.
- Çocuğunuzla güç mücadelesine girmeyin
- Ebeveynler olarak çocuklarımızla oyun oynarken farkında olmadan onlarla bir rekabet içine girebiliyoruz. Oyun sırasında çocuğumuza oyunu kuralına göre oynamayı ya da kaybetmeyi öğretmek gibi şeyler yapabiliyoruz bu durumda da çocuklar kendilerini yetersiz olarak görmelerini sağlıyoruz ve kendilerine karşı güvenleri hep eksik oluyor. Aslında oyun çocuğa kendini yeterli ve bağımsız hissetme duygusuna katkı sağlamak ve öz güvenini yerine getirmek için önemli bir zamandır.
Furkan Demirtaş
[Yazar]
[Yazar]