Çocuklarla etkili iletişim nasıl sağlanır?
Çocuklarla etkili iletişimin temeli güler yüz ve tatlı bir dilden geçer. Çocuğunuzla konuşurken önemli olan şeylerden biride yüz ifadeniz yani mimiklerinizin aldığı ifadeler son derece önemlidir.
- Çocukla konuşurken beden dilinizi çocuğa uygun hale getirmek, çocukla konuşurken ona tepeden bakmamak, konuşma sırasında göz kontağı kurmak, çocuğa konuşma sırasında yakın durmak ama çocuğun ürkeceği derecede yakın durmamak gerek, çocuğunuz konuşurken çocuğunuzu iyi bir dinleyici olarak dinlemek gibi maddeler sağlıklı iletişimde önemli olan özellikleridir.
- Çocuklarla iletişimde en önemlisi ise aranızdaki iletişimin samimi, sıcak ve içten olması çok önemlidir.
- Ebeveynler olarak çocuğumuzla konuşmaya başlamadan önce kaygılı olmamamız gerek. Çünkü kendi bünyemizde taşımış olduğumuz kaygıların konuşma esnasında çocuğumuza da yansıya bileceğini unutmamak gerek. Birde kaygılı olarak çocuğunuzla konuşmaya başladığımızda en ufak küçük bir şeylere bile hemen sinirlenebiliyoruz buda çocuğumuzla bizim aramızdaki iletişimde kopukluklar ortaya çıkıyor.
Çocuklarla doğru iletişim nasıl kurulur?
- İletişimde anne, bana ve çocuk arasındaki en önemli dil sevgi dilidir.
- İletişim içinde var olan sevgi ve söylenecek olan olumlu ve çocuğun kendini rahat hissedeceği bir iletişim ortamı ebeveynlerdeki çocuğun olumsuz durumlardan etkilenme düşüncesini ortadan kaldıracaktır.
- İletişimde en önemli unsurlardan biriside samimiyet ve doğallıktır. Samimiyet ve doğallık çocuk ile ebeveyni arasındaki iletişim ile sıcak ortamı kurup çocuğun kendini güvende hissetmesini ve ebeveynleri yanındayken rahat bir şekilde konuşabileceğini benimsemiş olur. 4. Çocuğunuzla iletişime geçerken 2 tane en önemli kural vardır. Bu kurallar hem çocuğunuzun sizi can kulağıyla dinlemesi ve siz konuşurken sözünüzü kesmemesi hem de çocuğunuz konuşurken sizin onu can kulağıyla dinlemeniz çok önemlidir. Eğer çocuğunuz sizi küçük yaşlarda dinlemez size kulak vermezse ileride siz ve çocuğunuz arasında iletişimde aksaklıklar yaşayabilirsiniz.
Çocuğunuzun sizin söylediğiniz her söze her bilgiye çok ihtiyacı vardır. Çocuğunuzun yanında konuşurken sözcüklerinizi seçerek konuşmanız gereklidir.
- Okul öncesi ve ilkokul zamanlarında olan çocuklarınızla konuşurken onlara çok fazla bilgilendirme ve çok fazla konuşma yapmaktan kaçının çünkü böyle yaparsanız çocuklarınız sizi bilgi veren olarak değil de çok fazla konuşan biri olarak görecektir hem de çocukların kafası karışacaktır. Çocuklarınızla konuşurken daha sade daha yalın çocuğunuzun anlayabileceği bir dilde konuşmayı tercih edin.
- Biz ebeveynler olarak çocuğumuz okuldan eve geldiğinde çocuğumuz bir şey anlatmıyor diye yakınmalar da bulunuyoruz. Aslında çocuğunuz kapıdan içeri girer girmez onu soru yağmuruna tuttuğumuzdan dolayı cevap vermek istemiyor olabilir. Çocuğumuz eve geldiğinde onu serbest bırakarak onunla sohbet etmeye başlaya biliriz hatta çocuğunuza bugün yaşadıklarınızı anlata bilirsiniz oda siz anlattıkça kendisinin yaşadıklarını anlatmaya başlayacaktır.
Çocuklar hangi yaşta olurlarsa olsunlar etkili iletişimin yolu onları can kulağıyla dinlemek ve anlamaktan geçer.
Yaş gruplarına göre etkili iletişim için yapmamız gerekenler.
1. Bebeklik donemi (0-3 yaş) donemi:
Bebeklik döneminde çocuklar dokunarak bir şeyleri anlamaya, öğrenmeye, iletişime geçmeye başladıkları dönemdir. Fiziksel temaslar bu donemde hayati öneme sahiptirler.
Bu dönemde annenin kokusu, çocuğa karşı duruşu, davranışı, vücut ısısı çocuğu yapısal olarak şekillendirir. Bu duygulardan mahrum kalan çocukların ileride birçok ruhsal sorunlar yasama ihtimali daha çoktur. Özellikle 0-3yaş arasında bebek ve anne arasındaki ilişki bebeğin ruhsal hayatını ve özgüven gelişiminin temelinin atıldığı zamanlardır. Bu dönemde çocukla kurulacak olan ilişki çok önemlidir.
2. 3-6 yaş arası dönem:
- Bu dönemin en önemli kuralı ise çocuklarımıza karşı sabırlı olmamız gerek.
- Bu yaş dönemi çocuklarımızda inatlaşma, kötü söz söyleme, vurma gibi davranışlar sergiledikleri dönemlerdir.
- Çocuğunuzun bu davranışlarında kullandığınız hitabet dili çok önemlidir. Bu davranışlarda sen dili yerine ben dili kullanmanız gerek. Yani "senin böyle bağırmanı istemiyorum dememiş
- miydim yerine, kızgın olduğunu biliyorum ve bu durumunu bağırmaya, bir yerlere zarar vermeden ifade etmeye ne dersin" gibi cümleler kullanarak çocuklarınıza karşı yapıcı bir dil kullanın.
3. 7-10 yaş arası dönem:
- Bu dönem çocuğunuzun hayatında ilklerin yasamaya başladığı dönemdir. Çocuğunuz bu yaş dönemlerinde ilk defa okula başladığı ilk defa ciddi arkadaşlarla kaynaşmaya ve iletişim kurmaya başladığı dönemdir.
- Bu dönemde çocuğunuzun hayatına ilkler olarak yeni bir sürece girdiği dönemdir. Ebeveynler olarak bu donemde çocuğunuzla fazlaca iletişim kurmanız gerekmektedir.
- Bu yaş döneminde çocuğunuzun okulda yaşadığı ya da gerçek hayatta karşılaştığı olaylara karşı hissettiği duygularını ve düşüncelerini açıklamasını isteyin. Bu dönemde çocuğunuza karşı olan tavırlarınızı seçerek davranmanın yararı vardır. Çocuğunuza takındığınız davranış kızma ya da bağırma gibi durumların olmaması gerek. Eğer çocuklara bağırma, şiddet gösterme gibi durumlar olursa çocuğunuz içine kapanık olabilir ve sizinle iletişim kurmakta zorlanabilir. Çocuklarınıza karşı düşünceleriniz açık ve net bir şekilde dile getirin.
4. 11-13yaş arası dönem:
- Çocuğunuzun bu dönemde ergenliğe adim attığı dönemdir. Bu dönemde çocuğunuz ergenliğin vermiş olduğu hem psikolojik hem de sosyal olarak değişimlerden geçmeye başladığı dönemdir.
- Çocuğunuzdaki birçok değişikliği (kızgınlık mutlu olmama, bir şeyler yapmama, hareketsizlik, mutsuzluk) gibi durumlar yaşanabilir
- Çocuğunuz ergenlik dönemini yasarken siz ebeveynler olarak üzerinize düşen görev sabırlı olmaktır.
- Bu dönemde çocuğunuzun yaptığı işleri eleştirmek yerine çocuğunuzu olduğu gibi kabul etmeniz gerekmektedir. Yani siz ebeveynler olarak çocuğunuzun bulunmuş olduğu dönemdeki yolunuz yıkıcı olmak yerine yapıcı bir rol benimsemeniz gerekmektedir.
5. Aile içi sağlıklı iletişimin önemi:
- Aile içinde sağlıklı bir şekilde kurulan iletişim çocuğunuzla aranızda kuracağınız iletişimin temelini atmaktadır.
- Çocuklar hayatındaki ilkleri aile içinde anne ve babasıyla yaşamaya başladığından dolayı aile içinde kötü giden bir durum varsa çocuğun bilinç altına olduğu gibi konulacaktır ve çocukta ileriki dönemlerde farklı sorunların sebebi olabilir. Bundan dolayı aile içinde yaşanılan durumların, iletişimlerin olabildiğince mutlu ve pozitif bir şekilde yaşanması gerekmektedir.
- Doğru bir şekilde yürütülen iletişim çocuğun hayata karşı daha güçlü olmasını ve özgüvene sahip olmasını sağlar.
- Sevgi ve saygı dilinin hakim olduğu iletişim dili çocuklarınızın özgüvenini yükseltir ve başarı oranlarının artmasını sağlar.
Furkan Demirtaş
[Yazar]
[Yazar]