Şişmanlık Nedir?
->

Şişmanlık Nedir?

Şişmanlık Nedir?

Tülay Özer

Şişmanlıkla ilgili bilmeniz gerekenlerin hepsini bu yazıda bulacaksınız... Şişmanlığın sınıflandırılması ve şişmanlığın temel nedenleri ilginizi çekecektir.


Vücudun yağ kütlesinin yağsız (kas) kütleye oranının aşırı artması sonucuboya göre ağırlığın olması gereken düzeyin üzerine çıkmasıdır. 
Bir çok sağlık sorunlarına yol açması nedeniyle şişmanlığın önlenmesi gerekmektedir.

Şişmanlık Nasıl Saptanır?

Şişmanlığı ve şişmanlığın boyutunu saptamak için çok çeşitli yöntemler vardır. 
En çok bilinen ve kullanılan yöntem beden kütle indeksine (BKİ) göre değerlendirme yöntemidir. Beden kütle indeksine [kg/boy(m²)] göre yetişkinlerin vücut ağırlıklarının değerlendirilmesi Tablo’da gösterilmiştir.

Yetişkinlerde beden kütle indeksine göre ağırlığın değerlendirilmesi

BKI (Beden Kütle İndeksi) (kg/m2 )

/   Vücut Ağırlığının Durumu

18.5’dan az         Zayıf
18.5-19.9         Normal kabul edilebilir (ince)
20-24.9         Normal
25-29.9         Toplu (Hafif şişman)
30-34.9         I. Derece Şişman
35-39.9         II. Derece Şişman
40 ve üzeri          III. Derece Şişman

 

Beden kütle indeksi 30 ve üzerinde olduğunda şişmanlığın derecesi de artmaktadır. 

Yaşın ilerlemesi ile birlikte beden kütle indeksi değerleri de artar. Şişmanlığın değerlendirilmesinde bu durum da göz önüne alınmalıdır.

Olması Gereken Vücut Ağırlığı Nasıl Hesaplanmalıdır?

Olması gereken ağırlığın hesaplanmasında beden kütle indeksinin normal bireyler için verilmiş olan değerleri kullanılır. 
Bu normal değer yaş ile birlikte biraz değişkenlik gösterse de genel olarak 20.0-24.9 arasındadır.

Birey bu değerler arasında bir vücut ağırlığına sahipse ağırlığı normal kabul edilir. 

Şişmanlık Nasıl Sınıflandırılır?

Anatomik, etiyolojik ve fizyolojik olarak sınıflandırılabilir. 

Anatomik olarak, görünüşe göre (ince yapılı, orta yapılı, kalın yapılı) ve cinsiyete veya yağ dağılımına göre (android - elma tipi, jinoid - armut tipi); 

etiyolojik olarak, eksojen (aşırı beslenmeden) ve endojen (doğuştan); 

fizyolojik olarak ise, hipertrofik (yağ hücresinin hacmi büyük) ve hiperplastik (yağ hücresinin sayısı fazla) şeklinde sınıflandırılmaktadır.

Şişmanlığın Temel Nedenleri Nelerdir?

Çevresel ve kalıtımsal faktörler önemlidir. Enerji alımının fazlalığı ve enerji harcamasının azlığı şişmanlığa yol açabilir. 

Enerji alımının fazlalığı aşırı yeme, daha çok yağ ve şeker içeren besinleri yeme, öğün atlama, hızlı yeme gibi yanlış beslenme alışkanlıkları nedeniyle olurken, enerji harcamasının azlığı ise hareketsiz yaşam nedeniyle olmaktadır. Ayrıca, vücut ağırlığının düzenlenmesinde rol alan hormonal ve sinirsel faktörler, kalıtımsal faktörler olup şişmanlığa neden olabilirler. 

Tiroid, hipofiz, böbrek üstü, pankreas ve cinsiyet hormonlarının yapımında ve fonksiyonlarındaki bozukluklar sonucunda kişinin iştahı artabilir, bazal metabolizma hızı yavaşlayabilir ve enerji dengesi bozularak şişmanlık oluşabilir.